Blog
Tags:
Data-soevereiniteit is een illusie: je loopt serieus gevaar
Data-soevereiniteit. Een woord waar je je tong over breekt, maar waar je beter niet over struikelt. Iedereen wijst naar overheden: de Amerikanen die hun Patriot Act inzetten, de Chinezen die overal ogen hebben, de Russen die cybernetisch over je schouder meekijken. Maar eerlijk? Dáár zit het gevaar niet eens.
Het echte gevaar heet Big Tech.
De techreuzen waar jij en je bedrijf dagelijks op vertrouwen – voor opslag, samenwerking, analyses – verdienen niet alleen geld met hun diensten. Ze verdienen geld met toegang tot jouw data. Vaak legaal, slim verpakt in eindeloze licentievoorwaarden waar geen manager of directeur ooit vrijwillig doorheen ploegt.
Data-soevereiniteit gaat niet alleen over wáár je data staat. Het gaat vooral over wíe erbij kan. Zelfs als je netjes in Europa host, kunnen onderliggende Amerikaanse wetten zoals CLOUD Act of zakelijke afspraken die je niet ziet, alsnog de deur openzetten.
Voor bedrijven die hun IP, klantgegevens of gevoelige interne info willen beschermen, is dit geen academische discussie. Het is keiharde business.
Verlies de controle over je data, en je verliest op termijn de controle over je bedrijf.
In deze blog duiken we in de minder vaak besproken kant van datasoevereiniteit: hoe Big Tech meeleest, waar de echte risico’s zitten en wat je kunt doen om de regie terug te pakken – zonder dat je meteen naar een server in je eigen kelder hoeft te verhuizen.
Want laten we eerlijk zijn: data is het nieuwe goud.
En wie zijn goud in andermans kluis legt, moet niet raar opkijken dat er af en toe iets ontbreekt.
Jouw data is big business – alleen niet voor jou
Het is al jaren geen geheim meer: Google kijkt mee in je data. Niet alleen als je Gmail gebruikt of even een documentje deelt via Google Drive. Zelfs wanneer je ‘veilig’ denkt te werken in hun zakelijke clouddiensten, heeft Google rechten die verder gaan dan de meeste gebruikers zich realiseren. En jij?
In een eerder blog ("De data die je de cloud zet, is veelal niet meer van jou" – lees hier) liet ik al zien hoe makkelijk bedrijven onbewust eigenaarschap en controle kwijtraken zodra ze data uploaden. De kleine lettertjes geven providers rechten op gebruik, analyse en zelfs opslag van jouw informatie, zonder dat jij daar altijd grip op hebt.
En het blijft niet bij Google.
Ook andere grote spelers – Microsoft, Amazon, Meta – spelen hetzelfde vieze spelletje. Natuurlijk vertellen ze je dat privacy belangrijk is. En tegelijk sluiten ze contracten waarin ze zichzelf brede rechten geven om jouw data te verwerken, analyseren en – soms – delen, als dat juridisch uitkomt.
Voordat je je schouders en denkt, ‘so what, dan kijken ze maar mee …’. Bedenk eens wat de risico’s zijn van dit meekijken!
-
Verlies van concurrentievoordeel
Unieke bedrijfsinformatie, nieuwe productideeën of strategische plannen kunnen in de handen komen van partijen die hier commercieel voordeel uit halen. -
Complianceproblemen
Zodra gevoelige klant- of persoonsdata buiten jouw zicht wordt verwerkt of gedeeld, kom je mogelijk in de knel met AVG/GDPR-wetgeving – met hoge boetes als gevolg. -
Beperkte onderhandelingsmacht
Wie zijn data uit handen geeft, levert ook onderhandelingspositie in. Bij conflicten over toegang, voorwaarden of kosten sta je zwakker.
En dat is nog maar het topje van de ijsberg …
Datasoevereiniteit gaat dus niet alleen over nationale veiligheid of overheidstoezicht.
Het gaat net zo goed over jouw eigen bedrijfscontinuïteit. Er is meer gevaar.
Hoe ai big tech helpt om nog dieper in jouw data te duiken
Alsof het meekijken nog niet erg genoeg was, heeft Big Tech er nu een nieuw speeltje bij: kunstmatige intelligentie. Maar dat speeltje … is een gevaarlijk wapen. Gevaarlijk voor jou.
AI maakt het makkelijker dan ooit om waardevolle informatie uit gigantische hoeveelheden bedrijfsdata te vissen. Niet handmatig, niet reactief – maar razendsnel, voorspellend en zonder dat jij er erg in hebt.
Waar je vroeger misschien nog kon hopen dat jouw data verzonken bleef in een ondoorgrondelijke bak informatie, helpt AI om patronen, trends en verborgen verbanden zichtbaar te maken.
En dat betekent: nóg meer commerciële inzichten voor de platformen waar jouw data draait.
Slimme algoritmes herkennen bijvoorbeeld welke producten in jouw pipeline zitten, welke klantsegmenten je bedient en welke interne processen je mogelijk gaat automatiseren. Diezelfde algoritmes weten ook aan welke innovaties jij werkt. Zelfs als jij alleen maar denkt dat je wat documenten opslaat of vergadert via een clouddienst, draait de datamachine op volle toeren.
De risico’s stapelen zich op:
-
Je concurrentiegevoelige informatie kan als “markttrend” belanden in rapporten die anderen kopen.
-
Je eigen innovatieve ideeën kunnen onbedoeld model staan voor nieuwe tools of services van de provider zelf.
-
Jouw innovatieve ideeën kunnen ongemerkt door AI worden opgepikt en als ‘fris advies’ bij een concurrent terechtkomen – verpakt als antwoord van een generatieve chatbot.
-
Jouw gedrag – en dat van je klanten – wordt voorspeld, geanalyseerd en gemonetariseerd, zonder dat jij daar controle over hebt.
De inzet van AI maakt datasoevereiniteit dus geen theoretische luxe meer.
Het wordt een harde voorwaarde om te kunnen blijven concurreren in een markt waar informatie het nieuwe ruilmiddel is.
Wie de controle over zijn data verliest, verliest uiteindelijk ook de regie over zijn toekomst.
Als zelfs je versleutelde bestanden niet veilig zijn ...
Recent kwam naar buiten dat Microsoft actief je data scant op wachtwoorden. Wat?
Niet alleen gewone documenten of chats, maar ook e-mails en bijlagen die versleuteld zijn.
Het doel? Wachtwoorden opsporen zodat ze toegang kunnen krijgen tot bestanden die anders onleesbaar zouden blijven.
Formeel gebeurt dit onder het mom van beveiliging en gebruiksgemak. In de praktijk betekent het dat zelfs jouw zorgvuldig beschermde data niet écht privé is zodra je hem in de cloud zet.
En als Microsoft dit doet, kun je er donder op zeggen dat andere Big Tech-bedrijven ook hun eigen manieren hebben om achter de schermen mee te blijven kijken.
Encryptie gaf ooit de illusie van controle. Nu blijkt het vooral een dun laagje ijs waar je maar beter niet te goed op kunt vertrouwen.
Dit nieuws onderstreept opnieuw: datasoevereiniteit is een illusie.
Zelfs als je denkt dat je alles netjes hebt afgeschermd, zijn er altijd systemen, regels of commerciële belangen die jouw afgeschermde data openbreken.
Wie zijn kroonjuwelen veilig wil houden, moet niet alleen denken aan goede beveiliging.
Je moet ook kritisch kijken wie je eigenlijk toegang geeft tot je digitale kluis.
Pak nu je de regie terug
Datasoevereiniteit klinkt misschien als een ver-van-je-bed-show. Maar je ziet: het raakt direct aan de kern van je bedrijfsvoering.
En nee, je hoeft geen serverbunker in je kelder te bouwen om controle te houden.
Het begint met bewust kiezen.
Kiezen voor oplossingen die transparant zijn over datagebruik. Voor partners die niet stiekem in je bestanden neuzen. Voor platforms die datasoevereiniteit niet als een bijzaak zien, maar als een basisvoorwaarde. Want die zijn er ook. Partijen die respectvol met je data omgaan en daarmee dus met jou.
Wil je weten hoe je dat slim en praktisch aanpakt, zonder je bedrijf in de houdgreep van Big Tech te laten komen?
Maak dan vrijblijvend een afspraak.
In één gesprek laat ik je zien waar je echte risico’s zitten – en hoe je die kunt ombuigen naar een sterke, soevereine data-aanpak die je concurrentiepositie juist versterkt.
Je data is goud waard.
Zorg dat jij de enige bent die toegang heeft en de kluis bewaakt.